Παρασκευή 2 Οκτωβρίου 2009

ΠΗΓΑ ΚΑΙ ΕΙΔΑ: ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ (Antichrist)


Σκηνοθεσία: Λαρς φον Τρίερ
Πρωταγωνιστούν: Γουίλεμ Νταφόε, Σαρλότ Γκαινσμπούργκ
Διανομή: Seven Films

Ένα αντρόγυνο αποτραβιέται σε ένα καταφύγιο μέσα στο δάσος για να διαπραγματευθεί τη θλίψη από το θάνατο του μικρού τους γιου. Ταινία που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων τόσο στις Κάννες (βραβείο γυναικείας ερμηνείας) όσο και στην Ελλάδα, με τις κριτικές να κυμαίνονται από μηδέν έως αριστούργημα. Και όχι άδικα. Ο φον Τρίερ ξέρει, πλέον, να παίζει το παιχνίδι καλά, αλλά ποιος μπορεί αβασάνιστα να τον κατηγορήσει για εύκολους εντυπωσιασμούς; Οι ταινίες του υπήρξαν ανέκαθεν προσπάθειες κάθαρσης της δικής του ψυχής. Μιας ψυχής, όμως, που στον «Αντίχριστο» δείχνει βαθύτατα τυραννισμένη και θολή. Ενδεχομένως όπως και η ίδια η ταινία. Απλοϊκός και προφανής στους συμβολισμούς του και λίγος ως θρίλερ, ο «Αντίχριστος» αναζητά επί 109 λεπτά τις ρίζες του κακού. Nature vs nurture σε ένα τοπίο που φαντάζει εχθρικό και απειλητικό. Η Εδέμ της ταινίας είναι τόπος ζοφερός και επιβάλλει το κακό της στους ανθρώπους, προσπαθώντας να τους κυριαρχήσει. Αρκούν λίγες ώρες έκθεσης στη βραδινή υγρασία και στο χέρι του Νταφόε φυτρώνουν μύκητες. Η διαρκής βροχή από τα βελανίδια ακούγεται σαν απειλή. Είναι, όμως, η φύση κακή; Ή, απλά, απενοχοποιημένη απέναντι σε όποιον κανόνα ηθικής, αφού οι νόμοι της δεν διέπονται από το συναίσθημα αλλά από το ένστικτο; Η ελαφίνα δεν δείχνει να θρηνεί όταν περπατά με το νεκρογεννημένο ελαφάκι να κρέμεται ακόμη από πάνω της, την ίδια στιγμή που η (συγκλονιστική) Γκαινσμπούργκ ορύεται από τον πόνο σαν μαινάδα. Αν, όμως, είναι το συναίσθημα, η ψυχή, που ξεχωρίζει τον έλλογο άνθρωπο από τα άλογα ζώα, τότε κάθε συναίσθημα -όπως και ο πόνος- είναι αποκύημα του λόγου. Σε αυτή την περίπτωση, η παράνοια, η φυγή από τη λογική, είναι μονόδρομος για να ξεφύγει κανείς από τον πόνο. Γιατί ο πόνος αιτιάται στη λογική και μπορεί να προκαλείται ηθελημένα. Αν η φύση είναι κακή, τότε κι εμείς είμαστε κακοί από τη φύση μας, έτσι δεν είναι; Κάπου εκεί, ο Λαρς φον Τρίερ χάνει κάπου την μπάλα ή, τουλάχιστον, δεν επιθυμεί να γίνει συγκεκριμένος. Συμπιέζει απόψεις περί ηδονής και ηθικής (το παιδί σκοτώθηκε επειδή οι γονείς του έκαναν έρωτα και δεν τον πρόσεχαν), λογικής και ενστίκτου, θρησκευτικών δεισιδαιμονιών και απόλυτου μισογυνισμού (η Εύα είναι η πηγή των ανθρωπίνων δεινών), ξεχωρίζει τη γυναίκα από τον άνθρωπο εκμεταλλευόμενος την ταύτιση του όρου «man-άνδρας» με το «man-άνθρωπος» και ψάχνει λίγο βιαστικά να βρει τις απαντήσεις στα δικά του ερωτήματα και στη δική του τρέλα. Κατά άλλους, θέλει απλά να προκαλέσει και να γελάσει εις βάρος όλων. Όπως και να έχει, ο «Αντίχριστος» είναι υπνωτιστικός και επιβλητικός και έχει τη σφραγίδα ενός μεγάλου δημιουργού. Η εναρκτήρια σεκάνς είναι ανθολογίας.

Να βάλω βαθμό; Επιβάλλεται!

Το είδα με ήχο Dolby Digital στο ανακαινισμένο και πολυαγαπημένο Άστυ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου